Nieuws
Luistertips!
Nascholen via een podcast
Door naar een podcast te luisteren kun je thuis of onderweg kennis opdoen over allerlei onderwerpen. Wist je dat er ook podcast zijn speciaal voor zorgprofessionals? Hieronder een kleine selectie uit het aanbod.
Podcast ‘Wie begrijpt wie niet’
Een podcast specifiek gericht op ouderenpsychiatrie. Er komen ziektebeelden voorbij die kunnen voorkomen bij ouderen met een psychische kwetsbaarheid en ook krijgen we tips hoe om te gaan met ‘onbegrepen gedrag’. De podcast is een initiatief van het netwerk dementie en ouderenpsychiatrie Zaanstreek Waterland.
Je vindt de podcast hier.
Podcast ‘Pillen en Praten’
In deze podcast vertellen ouderenpsychiater Sisco van Veen en ouderenpsychiater Angela Carlier iedere aflevering iets over een onderwerp uit de Psyfar, een nascholingstijdschrift over psychofarmaca. De laatste aflevering ging o.a. over ADHD bij ouderen. Deze podcast wordt gemaakt door Psyfar.
Luister hem hier.
Podcast ‘AIOS op de sofa’
Een podcast voor jonge psychiaters en AIOS waarin allerlei onderwerpen aan bod komen over de opleiding tot psychiater, ons vak en al het moois en lelijks dat daarbij komt kijken. In aflevering 4 van seizoen 2 horen we ouderenpsychiater Saskia van Liempt en AIOS Pauline Bos in gesprek over ouderenpsychiatrie.
Hier te beluisteren. Deze podcast wordt gemaakt door Boom Uitgevers.
Podcast ‘Psychiater op de cast’
In deze podcast gaan experts uit de geestelijke gezondheidszorg met elkaar in gesprek over actuele onderwerpen. Een breed scala aan onderwerpen is al voorbij gekomen zoals euthanasie bij psychisch lijden, psychedelica en het gebruik van artificial intelligence in de psychatrie. Deze podcast is mogelijk gemaakt door Van Der Hoef & Partners
Je luistert hem hier.
Impact prijs
Dit jaar wordt voor het eerst de impact prijs uitgereikt aan iemand die zich het afgelopen jaar in de media buitengewoon actief heeft opgesteld op het gebied van de ouderenpsychiatrie.
De impactprijs is een, vrij te besteden, eenmalig geldbedrag van €500,- euro.
De afdeling ouderenpsychiatrie van de NVvP heeft als streven om de geestelijke gezondheid voor ouderen met psychische aandoeningen in Nederland (en daarbuiten) te verbeteren. Dat betekent dat het zichtbaar zijn van het vakgebied ‘ouderenpsychiatrie’ en haar expertise essentieel is. Gezien de huidige vergrijzing van de Nederlandse bevolking neemt ook het aantal ouderen met psychische aandoeningen toe. We hebben dus steeds meer mensen nodig die zich inzetten voor de geestelijke gezondheid van ouderen. De expertise ouderenpsychiatrie is nog ‘jong’ en voor sommigen onbekend. Daarom is het nodig dat de ‘ouderenpsychiatrie’ zich laat zien aan het publiek; om kennis te delen, zich in te zetten voor waardige geestelijke gezondheidszorg voor ouderen en om stigmatisering van ouderen met psychische aandoeningen tegen te gaan.
De afdeling ouderenpsychiatrie stimuleert derhalve deze activiteiten in de media. De afdeling kent daarom ieder jaar de Impactprijs toe aan iemand die zich het afgelopen jaar in de media buitengewoon actief heeft opgesteld op dit terrein.
De uitreiking is tijdens de week van de ouderenpsychiatrie dus houdt onze socials in de gaten!
Week van de Ouderenpsychiatrie
Datum: 30 september – 4 oktober 2024
Nederland heeft meer ouderenpsychiaters nodig! Week van de Ouderenpsychiatrie.
Na een succesvolle eerste editie organiseert de afdeling Ouderenpsychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) opnieuw een “Week van de Ouderenpsychiatrie” van 30 september tot en met 4 oktober 2024 om het vak bekender te maken en duidelijk te maken dat er meer ouderenpsychiaters nodig zijn. Op de website www.ouderen-psychiatrie.nl delen professionals daarom hun verhalen en worden onder andere informatieve video’s verspreid.
Vergrijzing vraagt om specialistische zorg
Met een toenemend aantal mensen van 65 jaar en ouder in Nederland wordt verwacht dat ze in 2040 ongeveer 25% van de bevolking uitmaken, waarvan een derde dan de leeftijd van 80 jaar heeft bereikt. Deze demografische verschuiving brengt een groeiende vraag met zich mee naar gespecialiseerde expertise en zorgprocessen in de ouderenpsychiatrie.
De levensverwachting stijgt en gaat gepaard met gezondheidsproblemen, waaronder psychische aandoeningen zoals dementie, depressie en cognitieve stoornissen. Dit benadrukt de noodzaak van een op maat gemaakte aanpak en gespecialiseerde zorg binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Veranderingen in de zorgketen
De zorgketen is beïnvloed door verschillende factoren zoals de invoering van de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd), de introductie van praktijkondersteuners ggz in huisartspraktijken en afbouwen van bedden in de ggz. Ouderenpsychiaters spelen hierin een cruciale rol. Door de stijgende levensverwachting neemt de zorg voor ouderen met psychische klachten gestaag toe, wat leidt tot een toename in complexe zorgbehoeften binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Educatie en bewustwording
Ouderenpsychiater Sjacko Sobczak, projectleider van de Week in 2023, benadrukt dat het een prachtig vak is: “Hoewel ouderenpsychiatrie soms een negatief imago heeft, realiseren aankomende psychiaters zich meestal pas de dynamiek, uitdaging en innovatie in dit vakgebied nadat ze een stage in ouderenzorg hebben gedaan.” Wat kun je vinden op deze website en in de week van de ouderenpsychiatrie?
- Informatieve video’s: Deskundigen in ouderenpsychiatrie delen inzichten over ernstige psychiatrische aandoeningen bij ouderen en hoe je ouderenpsychiater wordt.
- Infographics: Infographics werpen licht op de nieuwste bevindingen uit de ouderenpsychiatrie.
- Netwerken: De mogelijkheid om in contact te komen met professionals en deel uit te maken van dit waardevolle netwerk.
- Inspirerende verhalen: Ouderenpsychiaters delen hun persoonlijke ervaringen om anderen te inspireren en aan te moedigen om deel te nemen aan dit belangrijke vakgebied.
Iedereen is van harte welkom. De organisatoren van de NVvP-afdeling Ouderenpsychiatrie hopen met deze week onbekendheid en mogelijke vooroordelen over het vak tegen te gaan en meer mensen enthousiast te maken voor het vak.
U vindt meer informatie op www.ouderen-psychiatrie.nl of via e-mail: info@ouderen-psychiatrie.nl.
Oratie Eric van Exel
Datum: 19-10-2023
Tijd: 15:45 uur
Voltooid Tegenwoordige Tijd;
Suïcide bij ouderen: medisch onderbehandeld, maatschappelijk onderbelicht.
Te volgen via: www.youtube.com/VUBeadlesOffice
Zelfdoding bij ouderen is een groot probleem: Wereldwijd vormen 75-plussers de grootste risicogroep voor suïcide. Zowel de hulpverlening als de maatschappij kan en moet meer doen om zelfdoding bij ouderen tegen te gaan. De samenleving is niet goed ingericht om ouderen ook op latere leeftijd een betekenisvol leven te geven. Ouderen voelen zich niet meer betrokken en willen anderen niet tot last zijn. Juist dit soort emoties leidt vaak tot psychiatrische problemen, suïcide- of euthanasiewensen. Het is niet aan de zorg om deze disconnectie tussen ouderen en de maatschappij op te lossen. Wel kunnen hulpverleners binnen en buiten de ouderenpsychiatrie zich beter organiseren om het suïciderisico bij ouderen te verlagen.
De eerste stap is het implementeren van kosteneffectieve behandelingen voor depressieve en angstige patiënten, zoals cognitieve gedragstherapie op slaap, fysieke training en een mix van face to face en online psychotherapie. Dit zal het zelfdodingsrisico bij deze groep patiënten terugbrengen. De tweede stap is samen met 113 het grote probleem van zelfdoding bij ouderen meer op de kaart zetten. Alle hulpverleners van ouderen, niet alleen zij die werkzaam zijn in de psychiatrie, horen gesprekken met ouderen te hebben hoe zij aankijken tegen de dood, zodat ideeën over zelfdoding of voltooid leven eerder gesignaleerd kunnen worden.
Wij onderzoekers willen begrijpen hoe nieuwe behandelingen zoals repetitieve transcraniële magnetische stimulatie en ketamine, maar ook oude behandelingen zoals elektroconvulsietherapie werken, om depressie bij ouderen effectiever te kunnen behandelen. Maar ook de maatschappij heeft een taak om ouderen langer een betekenisvol leven te geven, zodat zij minder snel een gevoel van voltooid leven ervaren.
De Rector Magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Raad van Bestuur van Amsterdam UMC nodigen u van harte uit tot het bijwonen van de openbare zitting van het College van Decanen, waarin dr. E. van Exel benoemd tot hoogleraar ouderenpsychiatrie, dit ambt hoopt te aanvaarden met het uitspreken van de rede.
Week van de Ouderenpsychiatrie
Datum: 16 – 20 oktober 2023
Nederland heeft meer ouderenpsychiaters nodig! Week van de Ouderenpsychiatrie.
De afdeling Ouderenpsychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) organiseert de “Week van de Ouderenpsychiatrie” van 16 tot en met 20 oktober 2023 om het vak bekender te maken en duidelijk te maken dat er meer ouderenpsychiaters nodig zijn. Op de website www.ouderen-psychiatrie.nl delen professionals daarom hun verhalen en worden onder andere informatieve video’s verspreid.
Vergrijzing vraagt om specialistische zorg
Met een toenemend aantal mensen van 65 jaar en ouder in Nederland wordt verwacht dat ze in 2040 ongeveer 25% van de bevolking uitmaken, waarvan een derde dan de leeftijd van 80 jaar heeft bereikt. Deze demografische verschuiving brengt een groeiende vraag met zich mee naar gespecialiseerde expertise en zorgprocessen in de ouderenpsychiatrie.
De levensverwachting stijgt en gaat gepaard met gezondheidsproblemen, waaronder psychische aandoeningen zoals dementie, depressie en cognitieve stoornissen. Dit benadrukt de noodzaak van een op maat gemaakte aanpak en gespecialiseerde zorg binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Veranderingen in de zorgketen
De zorgketen is beïnvloed door verschillende factoren zoals de invoering van de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd), de introductie van praktijkondersteuners ggz in huisartspraktijken en afbouwen van bedden in de ggz. Ouderenpsychiaters spelen hierin een cruciale rol. Door de stijgende levensverwachting neemt de zorg voor ouderen met psychische klachten gestaag toe, wat leidt tot een toename in complexe zorgbehoeften binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Educatie en bewustwording
Ouderenpsychiater Sjacko Sobczak, projectleider van de Week van de Ouderenpsychiatrie, benadrukt dat het een prachtig vak is: “Hoewel ouderenpsychiatrie soms een negatief imago heeft, realiseren aankomende psychiaters zich meestal pas de dynamiek, uitdaging en innovatie in dit vakgebied nadat ze een stage in ouderenzorg hebben gedaan.” Dit jaar staat in het teken van bewustwording, wat tot uiting komt in:
- Informatieve video’s: Deskundigen in ouderenpsychiatrie delen inzichten over ernstige psychiatrische aandoeningen bij ouderen en hoe je ouderenpsychiater wordt.
- Infographics: Infographics werpen licht op de nieuwste bevindingen uit de ouderenpsychiatrie.
- Netwerken: De mogelijkheid om in contact te komen met professionals en deel uit te maken van dit waardevolle netwerk.
- Inspirerende verhalen: Ouderenpsychiaters delen hun persoonlijke ervaringen om anderen te inspireren en aan te moedigen om deel te nemen aan dit belangrijke vakgebied.
Iedereen is van harte welkom. De organisatoren van de NVvP-afdeling Ouderenpsychiatrie hopen met deze week onbekendheid en mogelijke vooroordelen over het vak tegen te gaan en meer mensen enthousiast te maken voor het vak.
U vindt meer informatie op www.ouderen-psychiatrie.nl of via e-mail: info@ouderen-psychiatrie.nl.
RINO Groep Podcast
Datum: 19-10-2023
Tijd: 15:45 uur
RINO Groep Podcast met dr. Martin Kat over het ouder wordende brein
Te volgen via: www.youtube.com/VUBeadlesOffice
‘Er is geen doelgroep zo divers als ouderen’, zegt psychiater en psychotherapeut dr. Martin Kat. Er is een verschil in fysieke en psychische ouderdom. Psychische veroudering kan zich uiten in introversie, verminderd energetisch niveau, verhoogde emotionaliteit en voorzichtigheid. Deze veranderingen worden niet altijd als pathologisch gezien en kunnen ook als gezonde aanpassingen worden beschouwd. Wanneer het wel pathologisch wordt en welk verschil je dan als hulpverlener voor ouderen kunt maken, legt Martin Kat uit in de nieuwste aflevering van de RINO Groep Podcast.
Het ouder wordende brein
Senioren worden gemiddeld steeds ouder, maar oud zijn is relatief. Sommige mensen voelen zich met 50 jaar al oud, terwijl anderen op hun 100e nog vitaal zijn. Hoe dan ook is het beeld rondom ouderen de laatste jaren positiever geworden, zegt Kat. ‘Ouderen hoeven niet zo veel meer. Ze zeggen vaak tegen mij dat dit voor veel jongeren een verrukking moet zijn, maar daar moet je dan wel eerst 70 of 75 voor worden.’
Niettemin kunnen mensen bij het ouder worden verschillende problemen ervaren, zoals het verlies van plezier in activiteiten en een toenemend isolement. Dit kan leiden tot depressie, vooral als men overweldigd raakt door te veel prikkels. Deze uitdagingen kunnen samenhangen met een tragere informatieverwerking bij ouderen. Bij complexe situaties, zoals verkeer, moeten ouderen extra voorzichtig zijn. Met name als er bijkomende problemen zijn zoals doorbloedingsproblemen in het hoofd.
Kijken naar de sociale context
Bij het opstellen van een diagnose stoort Kat zich aan het hokjes denken: ‘Jammer dat we in de ggz standaard in categorieën denken. Het is of depressie, of een angstprobleem, of een persoonlijkheidsprobleem, of dementie. En bij ouderen kom je daar helemaal niet mee uit.’ Kat stelt dat het belangrijk is om te kijken naar de sociale context. ‘De ene somberheid is de andere niet. De ene keer kan het te maken hebben met dat iemand een kanker ontwikkelt, de andere keer kan het een vroeg stadium van dementie zijn. Weer een andere keer kan het zijn omdat iemand rouwt, omdat zijn partner net is overleden.’ Kat pleit ervoor om naar alle verschillende gebieden tegelijkertijd te kijken.
Dementie
Ouderdom gaat altijd gepaard met een afbraakproces, beïnvloed door genetica en leefstijl, zoals vaatproblemen door hoge bloeddruk. Dit proces wordt vaak gelinkt aan dementie. Het herkennen van de dementievorm is essentieel voor de juiste zorg, zoals blijkt uit verschillen in patiënten-reacties op omgevingsprikkels. Inzicht in iemands vroegere gedrag helpt bij het bieden van passende zorg.
De zorgbehoefte van ouderen met dementie lijkt nu anders dan 30, 40 jaar geleden alhoewel het nog altijd een gevoelig onderwerp is – vooral bij stellen. ‘Mensen met beginnende dementie vertonen soms “façade gedrag”, een vorm van ontkenning’, zegt Kat. Dit kan komen door trots of koppigheid maar ook door hersengebieden die worden aangetast. Voor hulpverleners is het cruciaal om respectvol om te gaan met deze reacties. ‘Soms is er niet direct een ingang bij een patiënt maar dan speel je nog steeds een belangrijke rol voor de partner of de familie. Partners zijn er soms van overtuigd dat de ander hen aan het pesten is. Dan probeer ik uit te leggen hoe het zit.’
Laagdrempelig contact
Door laagdrempelig contact te leggen in de acute psychiatrie, kan men effectiever communiceren. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met iemands levensprincipes en de lange relaties waarin mensen elkaar al goed kennen en gewend zijn aan elkaars gedrag. Kat: ‘Ik noem dat respect hebben voor iemands afweer. Dat hij of zij het altijd zo gedaan heeft. Dat kan namelijk ook een betekenis hebben. Dat is iemands overleefstand.’
Over de RINO Groep Podcast
De RINO Groep Podcast is een podcastserie over psychologie en de mens achter de wetenschapper. Initiatiefnemer van deze serie is de RINO Groep, een opleidingsinstituut voor mensen die werken met mensen met een psychische kwetsbaarheid. Met deze podcastserie wil de RINO Groep mensen enthousiasmeren voor wetenschappelijk kennis binnen de psychologie. Meer afleveringen vind je op de website: www.rinogroep.nl/podcast